Đề kiểm tra giữa kì 2 Ngữ văn Lớp 12 - Năm học 2021-2022 - Trường THPT Thống Nhất A (Có đáp án)

Nội dung text: Đề kiểm tra giữa kì 2 Ngữ văn Lớp 12 - Năm học 2021-2022 - Trường THPT Thống Nhất A (Có đáp án)

1. TRƯỜNG THPT THỐNG NHẤT A ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ II NĂM HỌC 2021 - 2022 Môn: Ngữ văn, lớp 12 Thời gian làm bài: 90 phút, không tính thời gian phát đề Họ và tên học sinh: Số báo danh: (Đề có 2 trang) I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích: Cũng chẳng ai ngờ khu pháo binh tây Hồng Cúm của giặc năm xưa lại là bãi trồng lạc của đội sản xuất số 6. Mới mùa xuân năm ngoái, đất này còn ngợp lên một rừng cây chó đẻ, dây thép gai, mìn, vỏ đạn đại bác, nhừ nát vì những hố bom, những giao thông hào. Rải rác còn có những đoạn xương người, vài lưỡi xẻng hoen gỉ, một gói tiền bọc vải đã mục nát, những khẩu súng ngắn và tiểu liên, dấu vết còn lại của những người anh hùng Điện Biên ngày trước. Mấy tháng trời liền lưỡi xẻng đi trước, vết chân người theo sau san rừng, đào cây , gỡ mìn. Có người đã hi sinh, có người mang thương tật, dây thép gai chọc nát bàn tay, mồ hôi thấm rách từng loạt quần áo, người héo lại vì nắng, vì gió Lào, mồm lở, chân phù vì thiếu rau xanh. Mùa xuân còn đầy thương tích chiến tranh, cuối hạ, đầu thu nước tràn ngập, mùa đông sương giá. Một năm đi qua. Mùa xuân thứ hai đã đến. Màu xanh thẫm của đỗ, của ngô, của lạc, màu xanh non của lá mạ, màu đỏ tươi của ớt chín lấn dần lên các thứ màu nham nhở, man rợ khác của đất hoang . Người ta làm việc, người ta yêu nhau và cũng làm cho nhau đau khổ. Những nỗi niềm, những tâm sự, những mong ước. Cuộc sống vĩ đại đã trở lại rồi. (Trích Mùa lạc, Nguyễn Khải , NXB Văn học, Hà Nội, 1960) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Xác định các phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn trích. (0,75đ) Câu 2. Hãy chỉ ra những “thương tích chiến tranh”còn để lại trên mảnh đất Điện Biên mà đoạn trích đã nhắc đến. (0,75đ) Câu 3. Nêu tác dụng của biện pháp liệt kê trong câu văn: “Màu xanh thẫm của đỗ, của ngô, của lạc, màu xanh non của lá mạ, màu đỏ tươi của ớt chín lấn dần lên các thứ màu nham nhở, man rợ khác của đất hoang (1,0đ) Câu 4. Thông điệp có ý nghĩa nhất mà anh/ chị rút ra từ đoạn trích.(0,5đ) II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm) Anh/Chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) bàn về các giải pháp để giảm thiểu rác thải nhựa trong cuộc sống hiện nay. Câu 2 (5,0 điểm) Phân tích tâm trạng của nhân vật Tràng trong đoạn trích sau: Sáng hôm sau, mặt trời lên bằng con sào, Tràng mới trở dậy. Trong người êm ái lửng lơ như người vừa ở trong giấc mơ đi ra. Việc hắn có vợ đến hôm nay hắn vẫn còn ngỡ ngàng như không phải. Hắn chắp hai tay sau lưng, lững thững bước ra sân. Ánh nắng buổi sáng mùa hè sáng lóa xói vào hai con mắt còn cay sè của hắn. Hắn chớp chớp liên hồi mấy cái, và bỗng vừa chợt nhận ra, xung quanh mình có cái gì vừa thay đổi mới mẻ, khác lạ. Nhà cửa, sân vườn, hôm nay đều được quét tước, thu dọn sạch sẽ gọn gàng. Mấy chiếc quần áo rách như tổ đỉa vẫn vắt khươm mươi niên ở một góc nhà đã thấy
2. đem ra sân hong. Hai cái ang nước vẫn để khô cong ở dưới gốc ổi đã kín nước đầy ăm ắp. Đống rác mùn tung bành ngay lối đi đã hót sạch. Ngoài vườn người mẹ đang lúi húi giẫy những búi cỏ mọc nham nhở. Vợ hắn quét lại cái sân, tiếng chổi từng nhát kêu sàn sạt trên mặt đất. Cảnh tượng thật đơn giản, bình thường nhưng đối với hắn lại rất thấm thía cảm động. Bỗng nhiên hắn thấy hắn thương yêu gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng. Hắn đã có một gia đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà như cái tổ ấm che mưa che nắng. Một nguồn vui sướng, phấn chấn đột ngột tràn ngập trong lòng. Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này. Hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn làm một việc gì để dự phần tu sửa lại căn nhà”. (Trích Vợ nhặt – Kim Lân, Ngữ văn 12, tập hai. NXB Giáo dục, 2008, tr.30) Hết
3. TRƯỜNG THPT THỐNG KIỂM TRA GIỮA KÌ II NĂM HỌC 2021 - 2022 NHẤT A ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM Môn: Ngữ văn, lớp 12 (Đáp án và hướng dẫn chấm gồm 04 trang) Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1 Các PTBĐ được sử dụng trong đoạn trích: tự sự, miêu tả, biểu cảm. 0,75 Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời như đáp án: 0,75 điểm. - Học sinh trả lời đúng 2 trong 3 PTBĐ: 0,75 điểm. 2 Những “thương tích chiến tranh” được nhắc đến trong đoạn trích: 0,75đ đất này còn ngợp lên một rừng cây chó đẻ, dây thép gai, mìn, vỏ đạn đại bác; nhừ nát vì những hố bom, những giao thông hào; rải rác còn có những đoạn xương người, vài lưỡi xẻng hoen gỉ, một gói tiền bọc vải đã mục nát, những khẩu súng ngắn và tiểu liên. Hướng dẫn chấm: - Trả lời như đáp án: 0,75 điểm. - Nếu học sinh chỉ nêu 3 chi tiết, vẫn cho: 0,75 điểm. 3 - Biện pháp liệt kê: màu xanh thẫm của đỗ, của ngô, của lạc; màu 0,5đ xanh non của lá mạ, màu đỏ tươi của ớt chín. - Tác dụng của biện pháp liệt kê trong câu văn: 0,5đ + Tạo âm điệu, nhịp điệu cho câu văn. + Cho thấy sự hồi sinh kì diệu của mảnh đất Điện Biên qua những sắc màu tươi đẹp của cuộc sống. Hướng dẫn chấm: - Trả lời như đáp án: 1,0 điểm. - HS chỉ nêu tác dụng, đúng cả 2 ý: 0,5 điểm - HS chỉ nêu tác dụng, đúng 1 ý : 0,25đ 4 Thông điệp rút ra từ đoạn trích: Lao động của con người là sức 0,5 mạnh có thể hồi sinh cả những mảnh đất chết. Đây là câu hỏi mở, HS có thể rút ra những thông điệp khác, Giám khảo cho điểm linh hoạt tùy vào thực tế bài làm của HS. Hướng dẫn chấm: - Học sinh nêu được thông điệp có ý nghĩa, phù hợp với văn bản:0,5đ
4. II LÀM VĂN 7,0 1 Viết đoạn văn bàn về những giải pháp giúp giảm thiểu rác thải 2,0 nhựa trong sinh hoạt. a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25 Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,25 Những giải pháp giúp giảm thiểu rác thải nhựa trong sinh hoạt. c. Triển khai vấn đề nghị luận 0,75 Học sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải nêu được những giải pháp giúp giảm thiểu rác thải nhựa trong sinh hoạt. Có thể theo hướng sau - Rác thải nhựa trong sinh hoạt hiện nay là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường sống của trái đất. Hậu quả của loại rác thải này là rất nghiêm trọng và lâu dài. - Những giải pháp giúp giảm thiểu rác thải nhựa trong sinh hoạt: + Đẩy mạnh hoạt động giáo dục, tuyên truyền trong các tầng lớp nhân dân về tình trạng rác thải nhựa và những tác hại của loại rác thải này. + Khuyến khích người dân sử dụng những vật dụng thay thế thân thiện với môi trường. + Có những biện pháp xử phạt nghiêm khắc đối với việc xả rác thải nhựa nơi công cộng. Hướng dẫn chấm: - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng (0,75 điểm). - Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0,5 điểm). - Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm). Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: - Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt
5. mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận về hiện tượng đời sống;có cách nhìn riêng, mới mẻ về vấn đề nghị luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh. - Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm. - Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm. 2 Phân tích tâm trạng của nhân vật Tràng được nhà văn Kim Lân 5,0 thể hiện trong đoạn trích. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25 Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,5 Tâm trạng của nhân vật Tràng trong đoạn truyện. Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm. - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: * Giới thiệu tác giả (0,25 điểm), tác phẩm và đoạn truyện (0,25 điểm) 0,5 * Phân tích tâm trạng nhân vật Tràng 2,5 - Hoàn cảnh: Buổi sáng hôm sau ngày Tràng đưa người vợ nhặt về ra mắt mẹ, được sự đồng ý của cụ Tứ, hai người nên vợ nên chồng. - Tâm trạng của Tràng: + Thức dậy trễ, khi bước ra sân, Tràng nhận ra căn nhà của mình hôm nay có nhiều thay đổi: nhà cửa, sân vườn được quét tước, thu dọn sạch sẽ, gọn gàng. + Nhìn thấy cảnh mẹ và vợ đang cùng nhau làm việc, trong lòng Tràng nảy sinh nhiều cảm xúc: anh thấy thương yêu, gắn bó với gia đình hơn, cảm nhận gia đình chính là tổ ấm, “ hắn thấy hắn nên người, thấy có bổn phận lo lắng cho vợ con sau này”. - Tâm trạng của nhân vật được miêu tả chân thực, sinh động qua ngòi bút phân tích tâm lý sắc sảo của Kim Lân; kết hợp với ngôn ngữ kể chuyện giản dị, mộc mạc nhưng chắt lọc và giàu sức gợi. Hướng dẫn chấm: - Học sinh phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,5 điểm. - Học sinh phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1,75 điểm - 2,25 điểm.
6. - Học sinh phân tích chung chung, chưa rõ các biểu hiện: 1,0 điểm - 1,5 điểm. - Học sinh phân tích sơ lược, không rõ các biểu hiện: 0,25 điểm - 0,75 điểm. * Đánh giá 0,5đ - Tâm trạng của nhân vật Tràng trong đoạn văn trên góp phần làm nên giá trị nhân đạo của tác phẩm Vợ nhặt: Trong cái đói và cận kề cái chết, người lao động nghèo vẫn tin ở sự sống, vẫn khao khát hạnh phúc gia đình và vẫn hi vọng ở tương lai. - Tâm trạng của nhân vật Tràng cũng thể hiện được những đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn Kim Lân khi viết về đề tài làng quê và người nông dân. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày được 2 ý: 0,5 điểm. - Học sinh trình bày được 1 ý: 0,25 điểm. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: - Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác để làm nổi bật nét đặc sắc của truyện ngắn Kim Lân; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc. - Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm. - Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm. Tổng điểm 10,0 Hết