Kiểm tra giữa học kì 1 Ngữ văn Lớp 12 - Năm học 2021-2022 - Trường THPT Ngô Gia Tự (Có hướng dẫn chấm)

Nội dung text: Kiểm tra giữa học kì 1 Ngữ văn Lớp 12 - Năm học 2021-2022 - Trường THPT Ngô Gia Tự (Có hướng dẫn chấm)

1. TRƯỜNG THPT NGÔ GIA TỰ KIỂM TRA GIỮA HỌC KỲ 1 Tổ: Ngữ Văn NĂM HỌC 2021-2022 (Đề gồm 01 trang) Môn: Ngữ văn – Khối: 12 Thời gian làm bài: 90 phút (Không kể thời gian phát đề) I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc đoạn trích sau: Đam mê là điều cần thiết để thành công. Vì sự nhiệt huyết, niềm say mê trong lúc ta làm điều mình yêu thích, sẽ giúp ta vượt qua khó khăn dễ dàng hơn. Nhưng đừng nghĩ rằng chỉ cần có được đam mê thì sẽ thành công. Vì sao? Là một người lựa chọn sống với đam mê, tôi nhận ra rằng: Nếu có đam mê mà không kiên trì nỗ lực thì làm gì cũng sẽ thất bại. Bất kì công việc nào cũng sẽ có điểm mình thích, điểm mình không thích. Ngay cả khi đang làm công việc mà mình đam mê thì cũng có những ngày cực kì hứng khởi và những quãng thời gian với vô vàn khó khăn. Những thử thách trong bất kì công việc nào cũng đều tồn tại. Điều quan trọng là cam kết với việc mình làm. Cam kết để đẩy mình qua những khoảng thời gian khó khăn. Cam kết để dốc hết sức mình vượt lên trở ngại. Cam kết để ráng thêm chút nữa ngay cả khi đã rã rời. Đam mê là cái ban đầu. Nhưng ý chí, nghị lực vượt khó, sự kiên trì của bản thân là những nguyên liệu khác của chiếc bánh thành công. Đam mê cũng không phải tự dưng mà có. Nó là điểm giao thoa giữa sở thích và tiềm năng. Từ hai chất xúc tác đó, người ta tiếp tục cọ xát, mài giũa, học tập trau dồi, tìm kiếm cơ hội, làm việc, thực hành Đến một lúc nào đó nó sẽ phát triển thành thiên hướng nghề nghiệp của con người. Nếu có đam mê, nhưng không rèn luyện thì tiềm năng chẳng bao giờ hé nở. (Trích Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu? - Rosie Nguyễn, NXB Hội Nhà văn 2018) Thực hiện các yêu cầu phía dưới: Câu 1. Xác định phong cách ngôn ngữ của đoạn trích trên. Câu 2. Theo tác giả của văn bản, cần những nguyên liệu nào để tạo nên chiếc bánh thành công? Câu 3. Anh/chị hiểu như thế nào về câu: Đam mê là điểm giao thoa giữa sở thích và tiềm năng? Câu 4. Từ văn bản Đọc hiểu, anh/ chị hãy rút ra bài học có ý nghĩa nhất? Lí giải? II. LÀM VĂN (7.0 điểm) Câu 1. (2.0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ), trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của niềm đam mê ở tuổi trẻ. Câu 2. (5.0 điểm). Cảm nhận của anh/ chị về đoạn thơ sau: “Ta đi ta nhớ những ngày Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi. Thương nhau, chia củ sắn lùi Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng. Nhớ người mẹ nắng cháy lưng Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô. Nhớ sao lớp học i tờ Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan Nhớ sao ngày tháng cơ quan Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều Chày đêm nện cối đều đều suối xa” (Trích Việt Bắc, Tố Hữu, Ngữ văn 12, Tập một) Hết
2. HƯỚNG DẪN CHẤM NGỮ VĂN 12 CÂU NỘI DUNG ĐIỂM I. ĐỌC HIỂU: 3,0 1. Phong cách ngôn ngữ của văn bản trên là: Chính luận. 0.5 2. Theo tác giả, những nguyên liệu cần để tạo nên chiếc bánh thành công là: 0.5 - Đam mê - Ý chí, nghị lực vượt khó và sự kiên trì * Học sinh trả lời như đáp án; Nếu trả lời được 1 ý = 0.25 đ Học sinh trả lời theo cách hiểu của bản thân nhưng phải hợp lí, thuyết phục. 1.0 Có thể trả lời theo hướng sau: 3 - (Ý 1) Đam mê là sự gặp gỡ của sở thích, nhiệt huyết và khả năng thực hiện sở thích ấy. Hoặc: - (Ý 1) Đam mê được hình thành từ sự yêu thích cùng với thế mạnh và năng lực tiềm ẩn của bản thân mỗi người. ⟶(Ý 2) Từ đó hình thành những kế hoạch, những dự định đúng đắn và có khả năng thực hiện đam mê, không rơi vào mơ mộng, hão huyền, phi thực tế. * Học sinh trả lời được 2 ý = 1,0 đ; Nếu trả lời được 1 ý = 0.5 đ 4. Học sinh rút ra được 01 bài học phù hợp, biết lí giải hợp lí, thuyết phục 1.0 Có thể trả lời theo hướng sau: - Bài học: (1) Phải luôn nỗ lực, kiên trì trong học tập và cuộc sống; Hoặc (2) Phải biết kết hợp giữa đam mê và nỗ lực để thành công - Lí giải: (1) Vì trong học tập, trong cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng, thuận lợi. Những lúc gặp khó khăn, trắc trở nếu không có sự nỗ lực và lòng kiên trì thì ta không thể thành công, thậm chí phải nhận lấy thất bại. Bởi vậy vấn đề đặt ra ở mỗi người trong cuộc đời là: Phải không ngừng nỗ lực và kiên trì Hoặc (2) Vì đam mê là cần chứ chưa đủ để thành công. Bởi đam mê chỉ giữ vai trò như bàn đạp giúp ta tiến tới thành công chứ không phải là nguyên liệu chính dẫn ta đến thành công, thứ dẫn ta đến thành công chính là sự nỗ lực và lòng kiên trì . Khi kiên trì, nổ lực tìm tòi cộng với đam mê cháy bỏng thì ta mới có thể thành công. Vì thế để có được sự thành công, đam mê và nỗ lực phải luôn đi liền với nhau * Học sinh rút ra được bài học phù hợp = 0.25 đ. Học sinh biết giải hợp lí, thuyết phục = 0.75đ. II. PHẦN LÀM VĂN: 7,0 1. Viết đoạn văn về ý nghĩa của niềm đam mê ở tuổi trẻ. 2.0 a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0.25 Học sinh có thể trình bày theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Ý nghĩa của niềm đam mê ở tuổi trẻ 0.25 c. Triển khai vấn đề nghị luận 1.0 2
3. Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề cần nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ được Ý nghĩa của niềm đam mê trong cuộc sống. Có thể viết đoạn theo định hướng sau: - Giải thích: “đam mê” là lòng yêu thích, say mê, nhiệt huyết với một việc gì đó. -> Đam mê ở tuổi trẻ là niềm đam mê chính đáng, tích cực, thúc đẩy tuổi trẻ nỗ lực phấn đấu khẳng định bản thân - Bàn luận về ý nghĩa của niềm đam mê ở tuổi trẻ: + Mang đến cho tuổi trẻ sự hứng khởi, tiếp thêm động lực để hướng tới hoàn thành mục tiêu, lí tưởng đề ra + Khi gặp khó khăn, giúp cho tuổi trẻ có ý chí để tìm cách vượt qua, tránh được sự gục ngã hay từ bỏ. + Giúp cho tuổi trẻ bản lĩnh hơn, tập trung hơn với công việc, nhờ vậy ta dễ thành công hơn (Học sinh nêu và phân tích được dẫn chứng phù hợp) - Phản đề: Phê phán những người còn trẻ mà sống không có đam mê hoặc đam mê mà không kiên trì theo đuổi. Cần phải phân biệt đam mê với mê muội thái quá. Đam mê khác với mơ mộng viển vông, nghĩ đến những điều quá xa vời với khả năng của bản thân. Theo đuổi đam mê cũng khác với dùng mọi thủ đoạn để thực hiện điều mình muốn. - Bài học: Tuổi trẻ cần có đam mê, cần kiên trì hành động để theo đuổi đam mê. Phải chuẩn bị những hành trang cần thiết để thực hiện đam mê. Hướng dẫn chấm: - Học sinh triển khai đầy đủ, sâu sắc:1,0 điểm - Học sinh triển khai còn thiếu ý : 0,5 - 0,75 điểm. - Học sinh triển khai sơ sài : 0,25 điểm d. Chính tả, ngữ pháp 0.25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt e. Sáng tạo: 0.25 Thể hiện được suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. 2 Cảm nhận về đoạn thơ “ Ta đi, ta nhớ những ngày suối xa.”trong bài 5,0 Việt Bắc của Tố Hữu. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25 Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,5 Nỗi nhớ Việt Bắc của cán bộ cách mạng về xuôi. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: * Giới thiệu được tác giả, tác phẩm; giới thiệu nỗi nhớ Việt Bắc của Tố Hữu 0,5 * Nội dung: 2,0 Đoạn thơ là nỗi nhớ của người cán bộ cách mạng về cuộc sống, con người nơi chiến khu Việt Bắc. 3
4. - Bốn câu thơ đầu là nỗi nhớ về cuộc sống sinh hoạt thiếu thốn nhưng ấm áp thắm thiết tình quân dân - Hai câu tiếp là nỗi nhớ về người mẹ Việt Bắc vừa nuôi con khôn lớn,vừa nuôi quân, hăng hái nhiệt tình tham gia cách mạng - Bốn câu tiếp theo là nỗi nhớ về cuộc sống trong kháng chiến tuy còn nhiều gian nan nhưng quân dân vẫn tràn đầy niềm vui, niềm lạc quan, tin tưởng. - Hai câu cuối là nỗi nhớ về cuộc sống thanh bình, nét sinh hoạt riêng của đồng bào Việt Bắc. => Đoạn thơ khắc họa rõ nét vẻ đẹp tâm hồn, tính cách con người Việt Nam luôn sống gắn bó thủy chung, hết lòng yêu cách mạng, yêu quê hương đất nước. * Nghệ thuật:Thể thơ lục bát đậm đà tính dân tộc; tứ thơ đối đáp “mình - ta” truyền thống mà hiện đại; giọng thơ tâm tình ngọt ngào, thương mến; hình ảnh 0,75 thơ gần gũi, bình dị; các biện pháp tu từ: điệp từ, lặp cấu trúc ngữ pháp Hướng dẫn chấm: - Học sinh phân tích đầy đủ, sâu sắc:2,75 điểm - Học sinh phân tích chưa thật đầy đủ hoặc chưa sâu sắc:2,0 điểm - 2,5 điểm. - Học sinh phân tích chung chung, chưa rõ các luận điểm : 1,0 điểm - 1,75 điểm - Học sinh phân tích sơ lược : 0,25 điểm - 0,75 điểm * Đánh giá: 0,5 - Đây là đoạn thơ hay mang nặng ân tình của người miềm xuôi với người dân Việt Bắc. Cũng là một trong những đoạn thơ tiêu biểu cho truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, cho tình cảm yêu quý những nét đẹp giản dị, đời thường trong cuộc sống của dân tộc ta xưa nay. - Là đoạn thơ tiêu biểu cho phong cách thơ đậm đà tính dân tộc của nhà thơ Tố Hữu Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày được 2 ý: 0,5 điểm - Học sinh trình bày được 1 ý: 0,25 điểm d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo: 0,25 Thể hiện sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ Tổng điểm 10,0 4